19 czerwca Cały dzień
Krótko o historii Kamieniołomu Zakrzówek
W latach 1906-1991 z kamieniołomu wydobywano wapienie skaliste na potrzeby produkcji sody w Krakowskich Zakładach Sodowych „Solvay”. Po zakończonej eksploatacji i wyłączeniu odwadniania kamieniołom w ciągu czterech lat wypełnił się wodą. Powstał malowniczy, ale niebezpieczny zbiornik (o stromych i wysokich ścianach), który przyciąga tłumy. Na niezwykły urok miejsca wpływa również przyroda pochodząca z naturalnej sukcesji. Jednak względy formalno-prawne albo nieakceptowalne społecznie pomysły na rewitalizację, przeciągały proces rewitalizacji w czasie.
Rewitalizacja Kamieniołomu Zakrzówek – lekcja dla studentów RTZ
Dopiero w 2020 roku rozpoczęto wieloetapową rewitalizację kamieniołomu, zakładając, że będzie to przestrzeń publiczna – park z basenami i zapleczem sanitarnym, trasami spacerowymi i biegowymi czy infrastrukturą do gier. Zatem Zakrzówek stał się doskonałym studium przypadku dla różnych zajęć na kierunku Rewitalizacja Terenów Zdegradowanych. Jednym z pierwszych działań było geotechniczne zabezpieczenie ścian kamieniołomu. Zagrożenia wynikające z pominięcia tych prac, a także metody usuwania luźnych bloków skalnych, kotwienia i montażu siatek ochronnych oraz pomiary geodezyjne i naloty fotogrametryczne były prezentowane podczas zajęć na terenie Zakrzówka przez dra inż. Mateusza Jabłońskiego z AMC Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych. Niewątpliwą zaletą zajęć w terenie z przedmiotu Technologie Rekultywacji była możliwość prezentacji sprzętu i efektów wykonanych zabezpieczeń.
Rewitalizacja rozumiana jako ożywienie społeczne i gospodarcze miejsc wcześniej zdegradowanych, zakłada często budowę nowej infrastruktury. Dlatego wymaga oceny wpływu na środowisko. To jeden z kluczowych etapów przygotowania inwestycji, warunkujący uzyskanie zgody na jej realizację i jej ostateczny kształt. Dlatego cykl wykładów z przedmiotu Procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko prowadzony jest przez specjalistów – praktyków, także w miejscach inwestycji rewitalizacyjnych. W tym roku był to właśnie Park Zakrzówek, już częściowo oddany do użytkowania. Przypatrując się poszczególnym elementom tej inwestycji rewitalizacyjnej studenci otrzymali praktyczną wiedzę od Ady Słodkowskiej-Łabuzek Naczelnika – Wydziału Ocen Oddziaływania na Środowisko w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie. Te zajęcia w terenie poprzedzone były wykładami praktyków na temat metodyki prowadzenia inwentaryzacji przyrodniczej oraz kodeksu postępowania administracyjnego.
Specyfika kierunku Rewitalizacja Terenów Zdegradowanych
Na kierunku Rewitalizacja Terenów Zdegradowanych stawiamy na praktyczny aspekt zajęć – w terenie, z udziałem specjalistów, by pozwolić zderzyć się z realnymi problemami i osiągnięciami. Sztandarowym punktem programu na kierunku RTZ są coroczne praktyki w regionach europejskich, które mają najlepsze doświadczenia w zakresie rewitalizacji terenów zdegradowanych (np. Zagłębie Ruhry, Zagłębie Łużyckie czy francuskie Nord Pa De Calais).
Anna Ostręga
Pełnomocnik Dziekana ds. kierunku Rewitalizacja Terenów Zdegradowanych